School Image
"Βλέπω με τα μάτια του Κωστή Παλαμά τη Λιμνοθάλασσα" - Σοφία Τριανταφυλλίδη
Όνομα συγγραφέα: Σοφία Τριανταφυλλίδη, Α΄ τάξη
Σχολείο: Γυμνάσιο Ευηνοχωρίου
Διεύθυνση : Ευηνοχώρι
Τηλέφωνο σχολείου: 2631039357
Είδος εργασίας: Δοκίμιο
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η Λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου με τη φωτεινή της διαύγεια, με το χάδι των δροσερών μαϊστραλιών της, με την ηρεμία της και τη γαλήνη αποτελεί το πιο εκλεκτό στοιχείο της ομορφιάς του μεσολογγίτικου χώρου. Η λιμνοθάλασσα αυτή γοήτεψε και τον Κωστή Παλαμά.
Η αγάπη του και το δέσιμό του με το φυσικό αυτό στοιχείο επιχειρείται να παρουσιαστεί στην παρούσα εργασία . Συγχρόνως γίνεται αναφορά και στην εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η λιμνοθάλασσα καθώς και στους κινδύνους που την απειλούν.
ΛΕΞΕΙΣ ? ΚΛΕΙΔΙΑ: Λιμνοθάλασσα, έμπνευση , δημιουργία, μόλυνση , υγρότοπος
Είμαι ένα μικρό χωριατόπουλο που με τόσα φτωχά προσόντα που διαθέτω, προσφέρθηκα να γράψω γι? αυτήν... Για μια γαλαζοφορεμένη, με χρυσά κοσμήματα στολισμένη και με το φως του ήλιου λουσμένη, μια Μεσολογγίτισσα λεβέντισσα. Σα βράχος στάθηκε στο πέρασμα των χρόνων, δεν λύγισε ποτέ σηκώνοντας το βάρος των χιλιάδων σκλαβιών, αφού πολλοί τη ζήλευαν, την ερωτεύτηκαν, μαγεύτηκαν από την κόμη της και προσπάθησαν να την κατακτήσουν. Ο Παλαμάς όμως την είδε διαφορετικά. Η μεγάλη λιμνοθάλασσα ήταν η παρηγοριά του στις δύσκολες στιγμές της ζωής του, ο παιδικός και εφηβικός του έρωτας, η γυναίκα της ένδοξης και γενναίας ζωής του.
Ο Παλαμάς γεννήθηκε στην Πάτρα στις 13 Ιανουαρίου του έτους 1859 από γονείς που κατάγονταν από το Μεσολόγγι. Η οικογένεια του πατέρα του ήταν οικογένεια λογίων, με πνευματική και θρησκευτική δραστηριότητα.
Όταν ο ποιητής ήταν 6 ετών έχασε και τους δυο γονείς του σε διάστημα σαράντα ημερών. Στενοί συγγενείς ανέλαβαν τότε τα τρία παιδιά της οικογένειας.Εκείνον τον ανέλαβε ο θείος του Δημήτριος Παλαμάς που κατοικούσε στο Μεσολόγγι. Εκεί ο μικρός Παλαμάς έζησε επτά ολόκληρα χρόνια, όμως δεν ξέχασε ποτέ τους αδικοχαμένους γονείς του. Τους είχε κλειδώσει στο πιο εύθραυστο συρτάρι της καρδιάς του και όποτε του φώναζαν και κάτι του ψιθύριζαν στ? αυτί, εκείνο έσπαζε και τα ματάκια του Κωστή έτρεχαν βρύσες και πολλές φορές καταρράκτες.
Καθώς τα χρόνια περνούσαν, ο Παλαμάς όλο και δενόταν περισσότερο με τη λιμνοθάλασσα. Καθημερινά την επισκεπτόταν και της ομολογούσε τον καημό του. Της έτρεφε τόσο μεγάλη αγάπη με αποτέλεσμα να μιλά γι? αυτή όπου κι αν βρισκόταν. Εκείνη αγαπούσε τον Κωστή και εκείνος το ίδιο.
Λίγα χρόνια αργότερα, ο μικρός άρχισε να γράφει τα πρώτα του ποιήματα.Δεν ήταν όποια και όποια ποιήματα.Έδειχναν ότι είχε πολλές δυνατότητες για να εξελιχθεί σε έναν καταξιωμένο ποιητή. Τα περισσότερα από τα ποιήματά του ήταν αφιερωμένα στη λιμνοθάλασσα με συχνά κομψούς χαρακτηρισμούς. Ο Παλαμάς θεωρούσε το φυσικό αυτό γέννημα ως κάτι το μοναδικό, κάτι που έδινε χαρές στις λύπες του, κάτι που τον ανέβαζε συναισθηματικά όταν ήταν στενοχωρημένος. Τη θεωρούσε ως κάτι παραπάνω από φίλο και γνωστό. Ήταν η δεύτερη γυναίκα του σε όλη τη ζωή του. Στα ποιήματά του περιγράφει την εξωτερική της εμφάνιση, όπως για παράδειγμα:
Η λίμνη μας, νυφούλα, ήμερη, λαμπρή,
με ρούχα γαλανά·τα ψάρια το προικιό της·
Βραχιόλια ή καλαμωταίς·εμείς γαμπροί·
Κι εσύ η ευτυχία της, το όνειρό της!
Σε αυτή τη στροφή παρομοιάζει τη λιμνοθάλασσα σαν μια γυναίκα όχι απλή, θνητή, αλλά και ως θεά μπορεί και ως Μούσα.
Ορισμένες όμως φορές η λιμνοθάλασσα δεν θεράπευε τον καημό του Παλαμά όπως φαίνεται στο ποιήμά του «Μια πίκρα». Σε δυο από τις στροφές του εκφράζει τον πόθο ενός παιδιού να έχει γονείς και να μην βρεθεί στην ορφάνια:
Κι εμέ, τρισαλίμονο! Μια πίκρα με πίκραινε,
μια πίκρα μεγάλη,
και δε μου τη γλύκαινες πανώριο ξαγνάντεμα
της πρώτης λαχτάρας μου, καλό μου ακρογιάλι!
Ποια τάχα φουρτούνα φουρτούνιαζε μέσα μου
και ποια ανεμοζάλη
που δε μου την κοίμιζες και δεν την ανάπαυες,
πανώριο ξαγνάντεμα κοντά στ? ακρογιάλι;
Όμως τα αισθήματά του για εκείνη ήταν τα ίδια με τα αισθήματα για τους γονείς του. Αγαπούσε αυτή τη γυναίκα με τα γαλάζια, μακριά, πυκνά μαλλιά και την ωραία κορμοστασιά, για όλα τα χρόνια της ζωής του , ιδίως τις άνοιξες και τα καλοκαίρια. Το γλυκό αστραφτερό φως της λίμνης επάνω στη βαθυγάλαζη, συνήθως ακύμαντη επιφάνεια τον εξέπληττε και τον γοήτευε. Εκεί γλιστρούσαν γαΐτες με μια φτερούγα λευκό πανί. Εκεί, πάνω σε πάλους χωμένους στα νερά , φάνταζαν ψαροκάλυβα. Ήταν τόσο μικρή όσο μια πέτρα γαλάζια «γαλάζια πέτρα του γιαλού» στο χάρτη κι όμως είχε λαμπρή ιστορία και δόξα.
Εκτός από τη λιμνοθάλασσα τον συγκινούσε η ζωή των ψαράδων. Του κινούσε τη συμπάθεια ο αγώνας τους στην ψαρική τέχνη, στο κυνήγι των θαλασσινών πουλιών, στις αλυκές με το λιοπύρι.
Μα είχε πάντα απωθημένη στην καρδιά του τη λιμνοθάλασσα με την αζάρωτη, ροδογάλαζη απλωσιά της και τους αφημένους πάλους, με τα γυροβολίδια των ιβαριών, με τις γαΐτες, τις πελάδες, ρόδινα ή χρυσοπόρφυρα στολίδια όλα, που καθρεφτίζει στη διαφάνειά της ολόκληρο το Ζυγό. Την αγάπησε πάρα πολύ και την τραγούδησε με πάθος:
Σα σε βλέπω πάντα νασαι
δίχως κύμα αγριωπό,
να γελάς και να κοιμάσαι,
Λίμνη σάγαπώ.
Με το γρήγορο πρυάρι,
νύχτα, δειλινό, πρωί
μες στη γαλανή σου χάρη
νοιώθη την ζωή...
Ο Παλαμάς έζησε ως ενήλικας στην Αθήνα, για την οποία έγραψε και ποιήματα. Εξακολουθούσε όμως να γράφει γαι το Μεσολόγγι μέχρι το θάνατό του. Πέθανε στις 27 Φεβρουαρίου 1943 στην Αθήνα υπό γερμανική Κατοχή. Στην κηδεία του χιλιάδες κόσμου τον συνόδεψαν στην τελευταία του κατοικία, ψάλλοντας τον Εθνικό Ύμνο
Σήμερα η λιμνοθάλασσα της δόξης έχει γίνει ένας σκουπιδότοπος και έχει χάσει κάθε λάμψη και ζωντάνια της. Η «γαλάζια νυφούλα» έχει καταστραφεί, φημίζεται ωστόσο για το καλό της αυγοτάραχο. Πολλοί κίνδυνοι την απειλούν και κανείς δεν προσπαθεί να τη βοηθήσει.Κι όμως εκείνη ήταν που έδωσε φήμη στους Μεσολογγίτες και τις Μεσολογγίτισσες.
Θα ήθελα, ωστόσο, να επιμείνω στους κινδύνους που απειλούν αυτή την πηγή ζωής και πλούτου. Η αποξήρανσή της με σκοπό τη μετατροπή της σε γεωργική ή οικιστική γη. Αυτό συμβαίνει και με όλους τους υγρότοπους της περιοχής. Παρά τον καθοριστικό ρόλο που έπαιζε διαχρονικά στην περιοχή η λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου δεν ξέφυγε από την κοινή μοίρα των υγροτόπων. Δέχτηκε πολλές ανθρώπινες επεμβάσεις σε εποχές που η ύπαρξη υγροτόπων ισοδυναμούσε με εστίες μόλυνσης και η θεραπεία της ελονοσίας παρέπεμπε στην αποξήρανση ελών, βαλτών και εκτάσεων που συγκέντρωναν νερά μικρού βάθους.
Η καταστροφή της φυσικής βλάστησης σε έναν υγρότοπο και κυρίως της παρόχθιας από εκχερσώσεις ή πυρκαγιές έχει άμεση επίπτωση στην ποσότητα νερού και των φερτών υλικών που καταλήγουν εκεί. Επομένως, καταστρέφοντας την παραλίμνια βλάστηση μειώνεται η δυνατότητα προστασίας από τη διάβρωση και τις πλημμύρες.
Ακόμη η υπεράντληση των μεγάλων ποσοτήτων νερού για την άρδευση των γύρω καλλιεργειών σε συνδυασμό με την παρατεταμένη περίοδο ανομβρίας που διανύουμε, είναι ένας άλλος κίνδυνος.
Πάντως για την προστασία των υγροτόπων και, γενικότερα, των ευαίσθητων οικοσυστημάτων δεν είναι πάντοτε απαραίτητη η απαγόρευση οποιασδήποτε δραστηριότητας και παρέμβασης. Αντιθέτως, σε πολλές περιπτώσεις προστασία επιτυγχάνεται με την ανθρώπινη παρουσία και την άσκηση ορισμένων, ήπιας μορφής, δραστηριοτήτων.
Εύχομαι όλοι μας μικροί και μεγάλοι να συνειδητοποιήσουμε εγκαίρως τη μεγάλη αξία και σημασία της λιμνοθάλασσας και να την προστατεύσουμε από τους παραπάνω κινδύνους.
Χρειάζεται να γίνουμε όλοι μας οικολόγοι και θα πρότεινα να εισαχθούν στα σχολεία δημοτικά και γυμνάσια περισσότερα μαθήματα για το περιβάλλον, την ενέργεια, τη χλωρίδα και την πανίδα της χώρας μας.
Ας καταλάβουμε όλοι ότι για να συνεχίσει να υπάρχει η λιμνοθάλασσα δεν χρειάζονται μόνο ευχές. Απαιτούνται και έργα.
