u039Du0395u039F.jpg

School Image

16

Το ρέψιμο της ...αγελάδας και το φαινόμενο του θερμοκηπίου: μια "υποκριτική" πραγματικότητα..

Το ρέψιμο της ...αγελάδας και το φαινόμενο του θερμοκηπίου: μια "υποκριτική" πραγματικότητα.. Βρήκαμε επιτέλους τον μεγάλο ρυπαντή.. που ευθύνεται για την υπερθέρμανση του πλανήτη. Κάθε αγελάδα παράγει καθημερινά 100-200 λίτρα μεθανίου, με το ..ρέψιμό της που ειναι αποτέλεσμα της διαδικασίας ζύμωσης στο στομάχι της.. Είναι γνωστό ότι τα βοοειδή και τα πρόβατα τρέφονται με φυτά τα οποία υφίστανται ζύμωση στο στομάχι τους, με αποτέλεσμα να εκπέμπεται μεθάνιο κατά την διαδικασία της εκπνοής. Ομως, το μεθάνιο (CH4) αποτελεί το δραστικότερο αέριο θερμοκηπίου, 23φορές ισχυρότερο από το διοξείδιο του άνθρακα (CO2), συμβάλοντας έτσι στο γνωστό φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί με κατάλληλη δίαιτα στην οποία πρέπει να υποβληθούν τα συμπαθή τετράποδα. Πρόκειται για γεγονός που θέλει ιδιαίτερη προσοχή και άμεση δράση μέσω ...διαίτης ή απλώς ...υποκριτική πραγματικότητα από τις γνωστές κασσάνδρες της επιστημονικής κοινότητας που δανείζονται θεματολογία από τις τηλεοπτικές κασσάνδρες; Ιδομεν! Για εκείνους που θέλουν να εχουν μια συνολική εικόνα, υπενθυμίζεται ότι στις ανθρωπογενείς δραστηριότητες από τις οποίες παράγεται μεθάνιο ανήκουν, εκτός από το ...ρέψιμο της αγελάδας και τη κτηνοτροφία γενικότερα, η καύση των ορυκτών καυσίμων, η ορυζοκαλλιέργεια (στους πλημμυρισμένους ορυζώνες προκαλείται αναερόβια ? χωρίς οξυγόνο ? αποσύνθεση οργανικής ύλης στο έδαφος και δημιουργούνται εκπομπές μεθανίου), η διαχείριση των αποβλήτων (εξαιτίας πάλι αποσύνθεσης οργανικής ύλης) κ.α. Και βεβαίως για να μην ξεχνιόμαστε, το κύριο αέριο θερμοκηπίου είναι το διοξείδιο του άνθρακα (CO2), με γνώμονα τουλάχιστον την ποσότητα, αφού αντιπροσωπεύει το 80% περίπου των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ και κύρια πηγή για την παραγωγή του η καύση των ορυκτών καυσίμων (με τη σειρά άνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο) είτε για την παραγωγή ενέργειας είτε κυρίως για τον τομέα των μεταφορών (βενζίνη, πετρέλαιο ντίζελ, κηροζίνη κλπ) ο οποίος "ενοχοποιείται" για το κατά 50% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.. Και φυσικά όι μεταφορές, δηλαδή κυρίως τα αυτοκίνητα και τα αεροπλάνα, ειναι "υπεύθυνες" και για άλλους ρύπους οπως διοξειδίου του θείου, οξειδίου του αζώτου, μονοξειδίου του άνθρακα, πτητικών οργανικών ενώσεων και σωματιδίων, που όλα μαζί ρυπαίνουν το περιβάλλον και συντελούν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Δυστυχώς, δεν ακούσαμε να ασχολείται κανεις σοβαρά με τον δραστικό περιορισμό, λ.χ. των αεροπορικών μεταφορών, που φέρουν τεράστια ευθύνη για τη ρύπανση και υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας. Αντίθετα, τα αεροπλάνα ούτε καν αναφέρονται ως μείζων ρυπαντής, ενώ αντίθετα ευνοούνται σκανδαλωδώς με την πλήρη φορολογική απαλλαγή της βενζίνης που χρησιμοποιούν... Ολοι, ακτιβιστές οικολόγοι ή μη, οικολογούντες ή τηλεσχολιάζοντες που επηρεάζουν την παγκόσμια κοινή γνώμη, καταγγέλλουν κυρίως τη βιομηχανία ως κύριο υπεύθυνο της ρύπανσης και φυσικά αν ήξεραν για την αγελάδα ορισμένοι από αυτούς θα την ειχαν αναγάγει σε ...αποδιοπομπαίο τράγο του περιβάλλοντος. Αυτά για να μπούν κάποια πράγματα στη θέση τους! [Πέτρος Τζεφέρης]

ΑΝΤΛΗΣΗ ΑΡΓΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ

ΔΙΥΛΥΣΗ ΑΡΓΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ

<iframe width="420" height="315" src="//www.youtube.com/embed/gABDT3eFLbo?rel=0" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>

Διαδραστικός Περιοδικός Πίνακας

http://www.ptable.com/?lang=el

Χρησιμότητα του Περιοδικού Πίνακα

Κατάταξη των στοιχείων (Περιοδικός Πίνακας) Χρησιμότητα του Περιοδικού Πίνακα

Περιοδικός Πίνακας των στοιχείων

Ο περιοδικός πίνακας είναι αναμφισβήτητα μία από τις σπουδαιότερες έννοιες της χημείας. Αποτελεί απόδειξη ότι τα χημικά στοιχεία δεν είναι ένα συνονθύλευμα ουσιών, αλλά αντίθετα τα στοιχεία εκδηλώνουν γενικές τάσεις και συγκροτούν οικογένειες με παραπλήσιες ιδιότητες. Η γνώση του περιοδικού πίνακα είναι απαραίτητη σ' εκείνον που θέλει να κατανοήσει τον κόσμο, να δει τον τρόπο με τον οποίο έχει κατασκευαστεί από τους θεμελιώδεις δομικούς λίθους της χημείας, τα χημικά στοιχεία.
Ο σημερινός περιοδικός πίνακας είναι αποτέλεσμα πολλών προσπαθειών. Αξίζει να αναφερθούμε στην προσπάθεια του Άγγλου χημικού Newlands, ο οποίος το 1864 πρότεινε να ταξινομηθούν τα στοιχεία κατά οκτάβες. Η βάση για την ταξινόμησή του ήταν η παρατήρηση ότι, αν τα στοιχεία καταταχθούν κατά αυξανόμενη σχετική ατομική μάζα (ατομικό βάρος), κάθε όγδοο στοιχείο παρουσιάζει ανάλογες ιδιότητες με το πρώτο. Κάθε όγδοο στοιχείο δηλαδή παρουσιάζει μίαν αρμονία, κάνοντας έτσι έναν ατυχή παραλληλισμό με τη μουσική κλίμακα (αρμονικές σχέσεις παρουσιάζονται κάθε οκτώ βήματα). Τον ίδιο χρόνο, το 1864, ο Γερμανός Meyer έδειξε ότι υπάρχει μία περιοδική σχέση μεταξύ των ιδιοτήτων των στοιχείων π.χ. του ατομικού όγκου και της σχετικής ατομικής μάζας.
Πολύ πιο μακριά, στην Αγία Πετρούπολη, την ίδια εποχή ο Ρώσος χημικός Mendeleev επικέντρωσε την προσοχή του στο θέμα της συγκρότησης του περιοδικού πίνακα, αγνοώντας όσα είχε επιτύχει ο Meyer. Ο Mendeleev κατατάσσοντας τα στοιχεία κατ' αυξανόμενη σχετική ατομική μάζα και έχοντας τη διορατικότητα να αφήνει κενές θέσεις (για τα στοιχεία που δεν είχαν ακόμα ανακαλυφθεί), και κάνοντας κάποιες διορθώσεις όσον αφορά στη σειρά ταξινόμησης (γνωστό ως μειονέκτημα των αναστροφών ή πρωθύστερων), έφτασε το 1869 σε μια ορθογώνια διάταξη, που μοιάζει με το σύγχρονο περιοδικό πίνακα. Έτσι δημιουργήθηκε από τον Mendeleev ο πρώτος πίνακας ταξινόμησης των 63 γνωστών για την εποχή εκείνη στοιχείων.
Ο σύγχρονος περιοδικός πίνακας έχει απαλλαγεί από την «τυραννία» του ατομικού βάρους. Τα στοιχεία δεν κατατάσσονται πια σε σχέση με τη μάζα αλλά με βάση τον ατομικό αριθμό (Ζ). Ο ατομικός αριθμός εκφράζει και τον αριθμό των ηλεκτρονίων του ατόμου και συνεπώς καθορίζει την ηλεκτρονιακή δομή, η οποία με τη σειρά της διαμορφώνει (όπως θα δούμε στην ενότητα των «χημικών δεσμών») τη χημική συμπεριφορά του στοιχείου. Έτσι, η περιοδικότητα στην ηλεκτρονιακή δομή (βλέπε σχήμα 2.2) αντανακλάται στην περιοδικότητα των ιδιοτήτων των στοιχείων. Όμως δεν πρέπει να μας ξεφεύγει ότι ο σημερινός περιοδικός πίνακας είναι προϊόν των «μουσικών» οκτάβων του Newlands, των ρυθμών του Meyer και της διορατικότητας του Mendeleev.
Eικόνα Ο Newlands αντιμετώπισε πολλές φορές το χλευασμό των συναδέλφων του «Πώς μπορούν τα θεμέλια της φύσης να συσχετίζονται με την αρμονία της φύσης; Διέκρινε ο Μότσαρτ χημικούς συνδυασμούς όταν συνέθετε; ή ο Χάυντ παρασκεύαζε ελιξίρια για να γαληνεύει τα αυτιά; Γιατί δεν προσπαθεί ο κύριος Newlands να ταξινομήσει τα στοιχεία, ας πούμε, με αλφαβητική σειρά;» Eικόνα Ο Γερμανός χημικός Lothar Meyer (1830-1895) ανακάλυψε ότι, αν παραστήσει κανείς γραφικά τον ατομικό όγκο σε σχέση με τη σχετική ατομική μάζα, αναδύεται ένας ρυθμός. Έτσι, αποκάλυψε μία περιοδικότητα στις ιδιότητες των στοιχείων. Στην έννοια του σχετική ατομική μάζα θα αναφερθούμε στο 4° κεφάλαιο.
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ
To 1913 ο Moseley έδωσε το σημερινό τρόπο ταξινόμησης των στοιχείων στον περιοδικό πίνακα κατά σειρά αυξανόμενου ατομικού αριθμού (Ζ). Ο Moseley έγραψε: «Υπάρχει στο άτομο μία θεμελιώδης ποσότητα που αυξάνεται κανονικά από στοιχείο σε στοιχείο. Η ποσότητα αυτή είναι το θετικό ηλεκτρικό φορτίο. Ο αριθμός των θετικών φορτίων του πυρήνα είναι ίδιος με τον αύξοντα αριθμό που έχει το στοιχείο στον περιοδικό πίνακα.» Έτσι διαμορφώθηκε ο σύγχρονος περιοδικός νόμος:
  • Οι ιδιότητες των στοιχείων είναι περιοδικές συναρτήσεις του ατομικού αριθμού.

Οι ομάδες, οι περίοδοι και τα κοινά χαρακτηριστικά τους Χημικά σύμβολα

Μία σύγχρονη μορφή περιοδικού πίνακα δομείται από οριζόντιες σειρές (περίοδοι) και κατακόρυφες στήλες (ομάδες).
  • Κάθε οριζόντια σειρά καταλαμβάνεται από στοιχεία που τα άτομά τους έχουν «χρησιμοποιήσει» τον ίδιο αριθμό στιβάδων για την κατανομή των ηλεκτρονίων τους. Οι οριζόντιες αυτές σειρές του πίνακα ονομάζομαι περίοδοι. Ο αριθμός μάλιστα της περιόδου στην οποία ανήκει το στοιχείο, δείχνει τον αριθμό των στιβάδων στις οποίες έχουν κατανεμηθεί τα ηλεκτρόνια του.
Όπως φαίνεται στον περιοδικό πίνακα, συνολικά υπάρχουν επτά περίοδοι.Άσκηση με τις περιόδους του περιοδικού πίνακα Η πρώτη περίοδος περιλαμβάνει δύο μόνο στοιχεία, των οποίων τα άτομα έχουν ηλεκτρόνια μόνο στη στιβάδα Κ. Η δεύτερη και τρίτη περίοδος περιλαμβάνουν οκτώ στοιχεία η καθεμιά, τα άτομα των οποίων έχουν εξωτερική στιβάδα την L και Μ, αντίστοιχα. Η τέταρτη και πέμπτη περίοδος έχουν από δεκαοκτώ στοιχεία και τα άτομά τους έχουν εξωτερική στιβάδα την Ν και Ο, αντίστοιχα. Η έκτη περιλαμβάνει τριάντα δύο στοιχεία με ηλεκτρόνια σθένους (ηλεκτρόνια εξωτερικής στιβάδας) στην Ρ στιβάδα. Η έβδομη περίοδος περιλαμβάνει προς το παρόν εικοσιέξι στοιχεία, (με την ανακάλυψη νέων τεχνητών στοιχείων ο αριθμός αυτός συνεχώς αυξάνεται) με ηλεκτρόνια σθένους στην Q στιβάδα.Περίοδοι του Περιοδικού πίνακα
Κατά μήκος μιας περιόδου υπάρχει συνήθως βαθμιαία μεταβολή ιδιοτήτων π.χ. κάθε περίοδος (εξαιρείται η πρώτη) αρχίζει με ένα δραστικό μέταλλο (αλκάλιο) και τελειώνει με ένα αδρανές αέριο (ευγενές αέριο), έχοντας στην προτελευταία θέση ένα πολύ δραστικό αμέταλλο (αλογόνο). Δηλαδή, με αλλά λόγια κατά μήκος μιας περιόδου έχουμε ελάττωση του μεταλλικού χαρακτήρα και αύξηση τον χαρακτήρα αμετάλλου. Γι' αυτό τα αμέταλλα βρίσκονται στο δεξιό άκρο του περιοδικού πίνακα και διαχωρίζονται από τα υπόλοιπα στοιχεία, που είναι τα μέταλλα, με τεθλασμένη γραμμή. Τα στοιχεία που βρίσκονται κοντά στη διαχωριστική αυτή γραμμή χαρακτηρίζονται μεταλλοειδή, καθ' όσον εμφανίζουν ιδιότητες τόσο μετάλλων όσο και αμετάλλων (βλέπε περιοδικό πίνακα).
Οι λανθανίδες και ακτινίδες, που ανήκουν στην έκτη και έβδομη περίοδο αντίστοιχα, θα έπρεπε κανονικά να τοποθετηθούν στην ίδια θέση του περιοδικού πίνακα (εκεί που είναι το λανθάνιο (La) και ακτίνιο (Ac) αντίστοιχα). Όμως, για να αποφύγουμε το «συνωστισμό» τοποθετούνται
Eικόνα

Ο Mendeleev (1834-1907) έμοιαζε λίγο με τον παράφρονα μοναχό Ρασπούτιν (συνήθιζε, λένε, να πηγαίνει μια ορισμένη μόνο μέρα του χρόνου για κούρεμα). Λέγεται ότι σχεδιάζοντας τον περιοδικό πίνακα τον πήρε ο ύπνος. Το όνειρο που είδε εκείνη τη νύκτα τον οδήγησε στη μεγαλοφυή του σκέψη να αφήσει τις κενές θέσεις και να δημιουργήσει τον πασίγνωστο περιοδικό πίνακα. Ο Mendeleev δεν επαναπαύθηκε στη δόξα που του προσπόρισε ο περιοδικός πίνακας, συνέχισε να μελετά με το ίδιο πείσμα, κυρίως τεχνολογικά θέματα για την ανάπτυξη της ρωσικής βιομηχανίας. Δε δίστασε όμως να παραιτηθεί από το πανεπιστήμιο της Πετρούπολης, όπου επί πολλά χρόνια ήταν καθηγητής, όταν ο υπουργός παιδείας αρνήθηκε να δεχτεί τα δίκαια αιτήματα των φοιτητών του.

? Οι λανθανίδες ονομάζονται και σπάνιες γαίες επειδή απαντούν στη φύση σε πολύ μικρές ποσότητες.
? Οι ακτινίδες είναι ραδιενεργά στοιχεία.

έξω από το κυρίως «σώμα» του περιοδικού πίνακα, σε δύο σειρές στο κάτω μέρος του πίνακα.

  • Οι κατακόρυφες στήλες του περιοδικού πίνακα αποτελούν τις ομάδες και καταλαμβάνονται από στοιχεία με ανάλογες ιδιότητες.

Οι ομάδες χαρακτηρίζονται με τους λατινικούς αριθμούς I έως VIII. Διακρίνονται στις κύριες με το χαρακτηρισμό Α και στις δευτερεύουσες με το χαρακτηρισμό Β.

  • Στοιχεία που ανήκουν στην ίδια κύρια ομάδα έχουν τον ίδιο αριθμό ηλεκτρονίων στην εξωτερική τους στιβάδα, ο οποίος ταυτίζεται με τον αύξοντα αριθμό της ομάδας.

Γι' αυτό το λόγο εμφανίζουν έντονες ομοιότητες. Έτσι αν γνωρίζουμε τις ιδιότητες ενός μέλους της ομάδας, μπορούμε να προβλέψουμε τις ιδιότητες των υπολοίπων μελών της ομάδας.Περιοδικός πίνακας
Σύμφωνα με πρόταση της IUPAC (1985) η αρίθμηση των ομάδων γίνεται με ρωμαϊκούς αριθμούς από 1 έως 18 (βλέπε περιοδικό πίνα- κα). Τα μέταλλα της ΙΑ ομάδας ονομάζονται αλκάλια, της ΙΙΑ ομάδας αλκαλικές γαίες και της ΙΙΙΑ γαίες. Τα στοιχεία που ανήκουν σε δευτερεύουσες ομάδες ονομάζονται μεταβατικά στοιχεία ή στοιχεία μετάπτωσης. Τα στοιχεία της VIIA ομάδας ονομάζονται αλογόνα και της VIIIA ευγενή αέρια.
Παρακάτω βλέπουμε τα είκοσι πρώτα στοιχεία του περιοδικού πίνακα, που αποτελούν τη βάση στην επίλυση των ασκήσεων που ακολουθούν: Τοποθέτηση στοιχείων του ΠΠ

IA             VIIIA
1H IIA IIIA IVA VA VIA VIIA 2He
3Li 4Be 5B 6C 7N 8O 9F 10Ne
11Na 12Mg 13Al 14Si 15P 16S 17Cl 18Ar
19K 20Ca            
  1. ΧΗΜΕΙΑ Γ ΤΑΞΗΣ