Το Σάββατο 18 Απριλίου 2015 η πολιτιστική ομάδα του Γυμνασίου Ευηνοχωρίου, που υλοποιεί το πρόγραμμα «Βαράσοβα: Το Άγιον Όρος της Αιτωλίας», επισκέφτηκε στη βορειοδυτική πλευρά της Βαράσοβας, νοτιοδυτικά του χωριού Άνω Βασιλική, το ασκηταριό ? έτσι ονομάζουν οι ντόπιοι τα σπήλαια- των Αγίων Πατέρων.

     Πολύτιμοι βοηθοί και συμπαραστάτες ο Διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Γαλατά, κ. Σακαρέλος Κων/νος, ο οποίος ανέλαβε και την ξενάγηση, ο συνταξιούχος δάσκαλος κ. Στάικος Δημήτριος, που μας οδήγησε στην κορυφή του σπηλαίου και μας μίλησε για τη χλωρίδα και την πανίδα του βουνού  και ο φύλακας της αρχαιολογικής υπηρεσίας κ. Μάνθος Γεώργιος, που διευκόλυνε πολύ τη μετακίνησή μας στην περιοχή. Δίπλα μας ?όπως άλλωστε και σε κάθε προσπάθειά μας- ο Διευθυντής του σχολείου μας κ. Γεώργιος Γεωργίου καθώς και ο συνάδελφος κ. Παπατσίρος Κων/νος.

     Μετά από μισή ώρα πεζοπορίας στο βουνό και μέσα από δύσκολα μονοπάτια καταφέραμε να φτάσουμε στο ασκηταριό. Μπροστά από το σπήλαιο σώζονται ? όπως μας εξήγησε ο κ. Σακαρέλος Κων/νος- τα ερείπια ορθογώνιου, κεραμοσκεπούς κτίσματος, που χρησίμευε ως δεξαμενή νερού. Μέσα στο σπήλαιο υψώνονται ερείπια τοίχων. Σώζονται τέσσερις παραστάσεις:

• Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος

• Η Πεντηκοστή

• Η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού

• Κεφάλι Αγίου σε υπερφυσικό μέγεθος, μάλλον του Αποστόλου Παύλου

   Ο Βοκοτόπουλος ισχυρίζεται πως οι τοιχογραφίες των Αγίων Πατέρων είναι έργο κάποιου επαρχιακού εργαστηρίου και ζωγραφίστηκαν το 13ο με 14ο αιώνα.

   Ο κ. Παλιούρας, μελετώντας τα ιδιαίτερα  χαρακτηριστικά τους εντάσσει τη δημιουργία τους το χρονικό διάστημα ανάμεσα στον 10ο με 11ο αιώνα. Κάνει δε λόγο για συνάφεια με τις αγιογραφίες που έχουν βρεθεί σε σπήλαια της Καππαδοκίας και της Κάτω Ιταλίας.

Ο κ. Σακαρέλος αναφέρθηκε επίσης και στο σπήλαιο του Αγίου Νικολάου στη βορειοανατολική πλαγιά του όρους Βαράσοβα , το οποίο ευελπιστούμε να επισκεφτούμε τις προσεχείς ημέρες.

   Μας συνεπήρε η ομορφιά του τοπίου και νιώσαμε ρίγος στην ιδέα και μόνο ότι βρισκόμασταν σε ένα σπήλαιο όπου πριν από δέκα αιώνες περίπου είχε ζωή.

 Στεναχωρηθήκαμε βλέποντας ότι τα σπήλαιο είχε μετατραπεί σε μαντρί και μύριζε παντού κοπριά.  Μας λύπησε το γεγονός ότι η εικόνα της Πεντηκοστής είχε βεβηλωθεί από κάποιους άσχετους και ανίδεους επισκέπτες.

   Η τοπική κοινωνία πρέπει να δείξει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την ανάδειξη του τοπίου της Βαράσοβας, της ιστορίας της, της τέχνης της, της Ορθοδοξίας της, που δικαίως της έδωσε τον τίτλο «Άγιον Όρος της Αιτωλίας. Στην εποχή μας που γίνεται λόγος για ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος, προβολή και γνώση της ιστορίας μας ώστε να γνωρίζουμε τις ρίζες και την ταυτότητά μας, η τοπική κοινωνία και οι αρμόδιοι παράγοντες πρέπει να καταλάβουν ότι  δεν είναι δυνατόν να είναι παραμελημένη, εγκαταλελειμμένη και αγνοημένη η Βαράσοβα. Ο ποικιλόμορφος αυτός πλούτος της περιοχής , θρησκευτικός , ιστορικός και περιβαλλοντικός, αν αξιοποιηθεί, θα προσφέρει στην  οικονομική και τουριστική ανάπτυξη της περιοχής μας. Αρκεί να προβληθεί το μεγαλείο της Βαράσοβας από κάθε άποψη.

   Εκείνο που θέλαμε να πετύχουμε ήταν να φέρουμε σε επαφή τους μαθητές μας με το τοπικό παρελθόν και να τους μάθουμε να προσεγγίζουν συστηματικά τα προβλήματα του τόπου τους, να αξιολογούν παρωχημένες καταστάσεις , να τις συγκρίνουν με το παρόν και να σφυρηλατούν σε μια έλλογη βάση τους δεσμούς με τον τόπο στον οποίο ζουν. Πρώτιστη υποχρέωση του εκπαιδευτικού  είναι να βοηθήσει τους μαθητές να μυηθούν στην πατριδογνωσία, για να γνωρίσουν την ιστορία, τον πολιτισμό, την παράδοση του τόπου τους.

       Μέσα από την ενεργητική ανακάλυψη του τοπικού παρελθόντος οι μαθητές θα συνειδητοποιήσουν τη σημασία του γεωγραφικού παράγοντα στη διαμόρφωση της ιστορικής εξέλιξης του τόπου τους και στην ταυτότητα των κατοίκων. Ας μην ξεχνάμε ότι οι νέοι είναι το μέλλον του τόπου μας. Εμείς οι δάσκαλοι θα είμαστε δίπλα τους για να τους συμπαραστεκόμαστε αλλά τα ηνία θα τα κρατά η νέα γενιά.

    Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε την Κάτω Βασιλική και ανεβήκαμε στην πόλη της αρχαίας Χάλκειας. Τα τείχη μαρτυρούσαν την ύπαρξή της. Εδώ έζησαν μυθικοί ήρωες όπως ο Ηρακλής και ο Μελέαγρος, ο οποίος καταγόταν από τη γειτονική πόλη Καλυδώνα. Οι κ. Σακαρέλος και Μάνθος τόνισαν τη στρατηγική σημασία που είχε η επιλογή της θέσης για τη δημιουργία της πόλης.

   Η Βαράσοβα μας προσκαλεί και μας προκαλεί να την προσέξουμε, να την κατανοήσουμε και να την αγαπήσουμε.

Φύγαμε με πολλές εντυπώσεις και εμπειρίες και προπαντός βιώσαμε την ομορφιά  , το μεγαλείο και την ιστορία αυτού του αγιασμένου τόπου.

Ανάβαση προς το ασκηταριό των Αγίων Πατέρων

Ο κ. Σακαρέλος ξεναγεί την ομάδα στο σπήλαιο

Εικόνα από το εσωτερικό του ασκηταριού

Εικόνα από το εσωτερικό του σπηλαίου

Η εικόνα της Πεντηκοστής

Λεπτομέρεια από την εικόνα της Πεντηκοστής στο ασκηταριό των Αγίων Πατέρων

Βορειοδυτική πλευρά της Βαράσοβας

Χλωρίδα Βαράσοβας

Μέρος των τειχών της αρχαίας Χάλκειας

Ανάβαση προς την αρχαία πόλη Χάλκεια ή Χαλκίς

ΤΟ ΚΟΥΔΟΥΝΙ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΟΥ

Μια νότα που αγάπησα πότε δεν θα ξεχάσω

η συντροφιά στα γράμματα κουδούνι μου γλυκό

μια φαντασία όνειρο πως θα? θελα να φθάσω

σε κείνο το σχολειό

και κει για λίγο να σταθώ εικόνες για να φέρω

συμμαθητών τα βλέμματα φιλίες κι αγκαλιές

κουδούνι συ τον ήχο σου στ?αλήθεια γω τον ξέρω

ξυπνάς σε με το χθες

χτύπα ν?ακούσω μουσική φωνές παιδιών στα ύψη

εικόνες που ξεχάστηκαν στη μνήμη μου καιρό

και η χαρά μου να γινεί απέραντη μια θλίψη

πικρό για με γλυκό

ένα κουδούνι μουσικής μια συμφωνία γλύκα

πεντάγραμμο οι νότες σου αθώα μουσική

την παρτιτούρα διάβασα που κάπου γω την βρήκα

πληγή αιμορραγεί

ο ήχος που εφώλιασε μέσα στο νου θα μένει

συμπλήρωμα της μάθησης σπουδαία πινελιά

ένα σχολειό που δεν ξεχνώ τις μνήμες μου θα δένει

με δάκρυ στη ματιά

ΜΑΘΗΜΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑΣ  ΣΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΥΗΝΟΧΩΡΙΟΥ

Το Γυμνάσιο Ευηνοχωρίου επισκέφτηκε την Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου 2015 ο καθηγητής κ. Ναυπλιώτης Ελευθέριος, ύστερα από πρόσκληση της κ. Παρασκευής Μπάρλα, φιλολόγου, υπεύθυνης του πολιτιστικού προγράμματος «Βαράσοβα: Το Άγιο Όρος της Αιτωλίας» καιμίλησε στους μαθητές για την τέχνη της Αγιογραφίας. Ο κύριος Ναυπλιώτης έχει σπουδάσει Βυζαντινή Αγιογραφία 6 χρόνια με δάσκαλο τον κ. Ευθύμιο Κουρή ?Δοξαρά (ο οποίος ανήκει στη γνωστή οικογένεια των μεγάλων ζωγράφων και αγιογράφων Παναγιώτη και Νικολάου Δοξαρά, που κατά τον  18ο αιώνα δημιούργησαν και δίδαξαν στην  Κέρκυρα) και ένα χρόνο βυζαντινό σχέδιο ? αγιογραφία στο Λαϊκό Πανεπιστήμιο Αθηνών και σήμερα ασχολείται με την αγιογραφία ερασιτεχνικά. Μάλιστα παρουσίασε και κάποια έργα στην ομάδα προκαλώντας το θαυμασμό και τον έπαινο όλων μας.

 Αφού αναφέρθηκε στην ιστορία της εικόνας, μίλησε στη συνέχεια για  τις τέσσερις σχολές που έχουν σωθεί (Μακεδονική, Κρητική, Κυπριακή και Επτανησιακή) αναπτύσσοντας τα χαρακτηριστικά της καθεμιάς. Έδωσε συμβουλές στην ομάδα για τις αναλογίες που πρέπει να έχει το σώμα και το πρόσωπο του Αγίου (σχήμα προσώπου, μύτης, αυτιών, μέγεθος στόματος, χέρια?). Ενημέρωσε, επίσης,  τους μαθητές για τα ξύλα που χρησιμοποιούνται στην αγιογραφία, για τη βερνίκωση της εικόνας, τα χρώματα και τους παρουσίασε και την τεχνική του αυγού, την οποία η ομάδα παρακολούθησε με μεγάλο ενδιαφέρον. Εξήγησε ότι το πηκτό αυγό κάνει το χρώμα πιο λαμπερό και ότι οι παλαιές εικόνες είναι αγιογραφημένες με δυνατό αυγό, το οποίο γίνεται σαν σμάλτο. Εν συνεχεία αναφέρθηκε στα μέρη του βυζαντινού ναού και έδειξε δείγματα της βυζαντινής γραφής και των αριθμών.

 Τέλος, μας έδωσε άφθονο υλικό για μελέτη και απάντησε σε όλα τα ερωτήματα των μαθητών.

Τον ευχαριστούμε από καρδιάς!