ΕΝΟΤΗΤΑ 1η:
ΕΡΩΤΗΣΗ 1
ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ ;
Το τραγούδι «Του γιοφυριού της `Αρτας», που είναι από τα πιο γνωστά και διαδεδομένα στα πανελλήνιο, ανήκει στο είδος των δημοτικών τραγουδιών που ονομάζονται παραλογές.Το τραγούδι απηχεί την πανάρχαια δοξασία που είναι διαδεδομένη σε πολλούς λαούς ότι για να στεριώσει ένα χτίσμα πρέπει να θαφτεί ή να εντοιχιστεί στα θεμέλια του ένα ζωντανό ζώο - ή καλύτερα - ένας άνθρωπος. Υπήρχε η πίστη ότι η ψυχή μετά το θάνατο αποκτά υπερφυσικές ιδιότητες και μ? αυτές προφυλάσσει το χτίσμα. Το θύμα όμως έπρεπε να είναι «καλό», ώστε να μπορεί το καλό πνεύμα να διώχνει όλα τα κακά. Οι δοξασίες αυτές έχουν τις ρίζες τους στα πανάρχαια χρόνια και μας φέρνουν πίσω στην εποχή των ανθρωποθυσιών.Το τραγούδι σώθηκε σε πολλές παραλλαγές. Στις περισσότερες το γεφύρι που δε στεριώνει είναι της `Αρτας, ενώ σε άλλες της Τρίχας, της Λάρισας, της Ελλάδας του Ρεθύμνου κ.α. Στο τραγούδι επικρατεί ο δραματικός διάλογος. Η γλώσσα είναι φυσικά δημοτική με ελάχιστες ιδιωματικές λέξεις. Οι εικόνες, όπως σ? όλα τα δημοτικά τραγούδια, χαρακτηρίζονται για τη ζωντάνια και την εκφραστική τους δύναμη. Ο στίχος είναι ο ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος παροξύτονος, χωρίς ομοιοκαταληξία, με τομή στην όγδοη συλλαβή.
ΕΡΩΤΗΣΗ 2
ΝΑ ΜΕΤΑΓΡΑΨΕΤΕ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΕ ΠΕΖΟ.
ΣΑΡΑΝΤΑΠΕΝΤΕ ΜΑΣΤΟΡΟΙ ΚΑΙ ΕΞΗΝΤΑ ΜΑΘΗΤΑΔΕΣ ΔΟΥΛΕΥΑΝ ΠΡΟΣΠΑΘΩΝΤΑΣ ΝΑ ΣΗΚΩΣΟΥΝ ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΣΤΗΝ ΑΡΤΑ ΟΛΗ ΜΕΡΑ ΧΤΙΖΑΝΕ ΜΑ Ο ΕΡΧΟΜΟΣ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ ΤΟΥΣ ΓΕΜΙΖΕ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑΤΙ ΚΑΘΕ ΒΡΑΔΥ ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΓΚΕΜΙΖΟΤΑΝ. ΚΑΠΟΙΑ ΜΕΡΑ ΕΝΑ ΠΟΥΛΙ ΠΕΤΑΞΕ ΚΑΙ ΣΤΑΘΗΚΕ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΥΛΙ ΤΟΥΣ ΜΙΛΗΣΕ ΜΕ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΦΩΝΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΙΠΕ ΠΩΣ ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΘΑ ΣΤΕΡΙΩΣΕΙ ΜΟΝΟ ΜΕ ΤΗΝ ΘΥΣΙΑ ΕΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΘΥΣΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΞΕΝΟΣ , ΕΝΑΣ ΠΕΡΙΠΛΑΝΟΜΕΝΟΣ ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ Η ΟΜΟΡΦΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΜΑΣΤΟΡΑ. ΣΤΟ ΑΚΟΥΣΜΑ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΘΥΣΙΑΣ Ο ΠΡΩΤΟΜΑΣΤΟΡΑΣ ΛΥΓΗΣΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΤΕΝΑΧΩΡΙΑ ΤΟΥ . ΗΞΕΡΕ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΡΥ ΤΟΥ ΧΡΕΟΣ ΕΧΟΝΤΑΣ ΑΝΑΛΑΒΕΙ ΝΑ ΧΤΙΣΕΙ ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΚΑΙ ΕΤΣΙ ΜΕ ΠΟΝΟ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΔΙΝΕΙ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΟ ΠΟΥΛΙ ΝΑ ΠΑΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΒΡΕΙ ΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΤΗΣ ΠΕΙ ΝΑ ΕΡΘΕΙ ΟΣΟ ΠΙΟ ΑΡΓΑ ΜΠΟΡΕΙ ΤΟ ΠΟΥΛΙ ΠΕΤΑΞΕ ΝΑ ΒΡΕΙ ΤΗΝ ΛΥΓΕΡΗ ΟΜΩΣ ΠΑΡΑΚΟΥΣΕ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΙΠΕ ΝΑ ΒΙΑΣΤΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΠΑΕΙ ΓΡΗΓΟΡΑ ΣΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΞΑΦΝΙΚΑ ΒΛΕΠΕΙ ΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΝΑ ΕΡΧΕΤΑΙ ΝΩΡΙΤΕΡΑ ΧΑΜΟΓΕΛΑΣΤΗ ΚΑΙ ΧΑΙΡΕΤΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΟΛΟΥΣ. ΟΜΩΣ Ο ΠΡΩΤΟΜΑΣΤΟΡΑΣ ΚΑΤΙ ΕΙΧΕ ΚΑΙ ΡΩΤΑΕΙ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΡΩΤΟΜΑΣΤΟΡΑΣ ΤΟΣΟ ΘΛΙΜΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΤΗΣ ΕΙΠΕ ΠΩΣ ΕΠΕΣΕ ΤΟ ΔΑΧΤΥΛΙ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ ΤΟΥΣ ΚΑΠΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΚΑΜΑΡΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΠΕΙ ΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΣΤΕΝΕΣ ΠΕΤΡΕΣ ΝΑ ΤΟ ΒΓΑΛΕΙ ΚΑΙ Η ΛΥΓΕΡΗ ΠΡΟΘΥΜΑ ΔΗΛΩΝΕΙ ΠΩΣ ΘΑ ΠΑΕΙ ΑΥΤΗ ΝΑ ΤΟ ΨΑΞΕΙ. ΔΕΝ ΠΕΡΑΣΕ ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ Η ΛΥΓΕΡΗ ΤΟΥΣ ΦΩΝΑΞΕΙ ΝΑ ΤΗΝ ΤΡΑΒΗΞΟΥΝ ΕΞΩ ΑΦΟΥ ΟΣΟ ΚΑΙ ΝΑ ΕΨΑΞΕ ΔΕΝ ΒΡΗΚΕ ΤΟ ΔΑΧΤΥΛΙΔΙ ΤΟΤΕ ΜΕ ΕΝΑ ΝΟΗΜΑ ΠΟΙΑΝΟΥΝ ΟΙ ΜΑΣΤΟΡΕΣ ΤΑ ΜΥΣΤΡΙΑ ΚΑΙ Ο ΠΡΩΤΟΜΑΣΤΟΡΑΣ ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΤΡΑ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΣΤΙΓΜΗ Η ΛΥΓΕΡΗ ΚΑΤΑΛΑΒΕ ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ ΤΗΣ.ΜΕΓΑΛΗ ΗΤΑΝ Η ΟΡΓΗ ΤΗΣ ΚΑΙ ΦΩΝΑΞΕ ΔΥΝΑΤΑ ,ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΜΕΓΑΛΕΣ ΤΗΣ ΑΔΕΡΦΕΣ Η ΜΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΕΦΥΡΩΣΕΙ ΤΟΝ ΔΟΥΝΑΒΗ ΚΑΙ Η ΑΛΛΗ ΤΟΝ ΕΥΦΡΑΤΗ ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΑΥΤΗ ΘΑ ΧΤΙΖΟΝΤΑΝ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΠΕΤΡΑ ΓΙΑ ΝΑ ΣΤΕΡΙΩΣΕΙ ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ ΤΟΤΕ ΞΕΣΤΟΜΙΣΕ ΒΑΡΙΑ ΚΑΤΑΡΑ ΝΑ ΤΡΕΜΕΙ ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΣΑΝ ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ ΚΑΙ ΣΑΝ ΦΥΛΛΑ ΝΑ ΠΕΦΤΟΥΝ ΑΠΟ ΕΠΑΝΩ ΤΟΥ ΟΣΟΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣΟΥΝ ΟΙ ΜΑΣΤΟΡΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΘΗΤΑΔΕΣ ΕΝΤΡΟΜΟΙ ΑΚΟΥΣΑΝ ΤΑ ΒΑΡΙΑ ΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΛΥΓΕΡΗΣ ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΟΥΣΑΝ ΚΑΚΟ ΤΕΛΟΣ ΜΕΧΡΙ ΠΟΥ ΚΑΠΟΙΟΣ ΣΠΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΣΙΩΠΗ ΤΗΣ ΘΥΜΙΣΕ ΠΩΣ ΕΧΕΙ ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΑΔΕΡΦΟ ΠΟΥ ΑΝ ΤΥΧΕΙ ΚΑΙ ΠΕΡΑΣΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΘΑ ΠΕΣΕΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ ΘΥΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΑΣ ΤΗΣ ΤΟΤΕ ΑΥΤΗ ΦΩΝΑΞΕ ΠΕΡΝΩΝΤΑΣ ΠΙΣΩ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΑ ΑΝ ΤΡΕΜΟΥΝ ΤΑ ΑΓΡΙΑ ΒΟΥΝΑ ΝΑ ΤΡΕΜΕΙ ΤΟ ΓΙΟΦΥΡΙ ΚΑΙ ΑΝ ΠΕΦΤΟΥΝ ΤΑ ΑΓΡΙΑ ΠΟΥΛΙΑ ΤΑ ΠΕΦΤΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΒΑΤΕΣ ΓΙΑΤΙ ΕΧΩ ΑΔΕΡΦΟ ΣΤΗΝ ΞΕΝΙΤΙΑ ΜΗΝ ΤΥΧΕΙ ΚΑΙ ΠΕΡΑΣΕΙ
ΕΡΩΤΗΣΗ 3
ΝΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΤΕ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΚΕΙΝΑ ΤΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ ΠΟΥ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΟΤΙ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ.
Η παραλογή είναι πολύστιχο ποίημα με δραματικά στοιχεία. Επίσης το θέμα στηρίζεται στην πανάρχαια δοξασία, που ήταν αρκετά διαδεδομένη σε πολλούς λαούς , ότι δηλαδή για να γίνει στερεό ένα κτίσμα, έπρεπε στα θεμέλια να θυσιαστεί ένα ζωντανο πλάσμα.
ΕΡΩΤΗΣΗ 4
ΑΦΟΥ ΜΕΤΑΒΕΙΤΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ <<Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα>>
http://www.greek-language.gr/greekLang/index.html ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΕΙΣΤΕ ΣΤΟ "Αναζήτηση στα λεξικά " ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ <<παραλογή>> ΚΑΙ <<παραλλαγή>> ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΨΤΕ ΤΗ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΤΟΥΣ ΔΙΑΦΟΡΑ.
Παραλογή : εκτεταμένο αφηγηματικό δημοτικό τραγούδι, που εξιστορεί επεισόδια και περιστατικά πραγματικά ή φανταστικά, παρμένα από τη ζωή, την ιστορία ή τη μυθολογία.
Παραλλαγη α) διαφοροποιημένη μορφή, ποικιλία ενός πράγματος σε σχέση με άλλο ομοειδές, με μια αρχική μήτρα ή με ένα πρωτότυπο Παραλλαγές ενός (δημοτικού) τραγουδιού / ενός μύθου / ενός παραμυθιού. . β. (μουσ.) η διαδοχική επανάληψη ενός μουσικού θέματος με μικρές αλλαγές που δεν αλλοιώνουν τον αρχικό χαρακτήρα του γ. (βιολ.) εμφανής διαφορά μεταξύ κυττάρων, ατόμων ή ομάδων ενός είδους που οφείλεται σε γενετικά αίτια ή σε επίδραση περιβαλλοντικών παραγόντων. δ. (ναυτ.) η διαφορά μεταξύ της πραγματικής θέσης του βορρά και της διεύθυνσης που δείχνει η πυξίδα. ε. (στρατ.) η αλλοίωση της (εξωτερικής) μορφής αντικειμένων, προσώπων, θέσεων ή εγκαταστάσεων με στόχο να παραπλανήσει και να δυσχεράνει τον εχθρό στον εντοπισμό τους· καμουφλάζ, καμουφλάρισμα.